Emma B. Ingebrigtsen (17) frå Ølensvåg skreiv om ungdom og koronasituasjonen då ho fekk ei skuleoppgåve som elev ved Haugesund Toppidrettsgymnas. Inspirert av talen til helseminister Bent Høie (H) har ho laga denne tankevekkande og godt reflekterte teksten som Grannar får lov til trykka.
Gardinene er lukka, pultane og stolane står fint på rekkjer. Rommet er ikkje fullt av ungdomslatter lengre, slik det ein gong var. No er det berre tomt. Eit mørkt og tomt klasserom full av stillheit. Eit tomt klasserom som før var fullt av varme, liv og lys.
Vi ungdommar har i to månadar vore borte frå det som før var det normale. Vi blei dratt vekk frå kvardagen, vekk frå omverda, og vekk frå lyden av menneske. Kanskje også vekk frå oss sjølve. Vi blei utfordra til å tenkje annleis, til å tenkje nytt. Vi har fått ansvar. Mykje ansvar. Ansvar til å gjere det vi kan ut av situasjonen vi er i, og har vore i. Og, vi har fått ei tid. Ei tid til å tenkje. Ei tid til å handle.
For det er annleis no. Ting er annleis, og kvardagen er ikkje den same, slik den ein gong var. Plutseleg er ikkje det å eige den dyraste jakka så viktig lengre. Eller tala på kor mange som likar den redigerte kroppen på ei solseng i Spania. Eller om han du er hemmeleg forelska i, la merke til kvisa du brukte ei evigheit på å dekke. Det er ikkje det som betyr noko no.
Det som betyr noko no er all latteren, alle gode samtalar. Alle klemmar og alle smil. Filmkveldar med vener, djupe samtalar med kjære. Familieselskap du alltid blei tvinga til å vere med i. Diskusjonar med læraren i klasserommet. Matteøvinga med klassekameratar. Den gode, varme klemmen frå mormor. Alle stunder med liv og latter. Men også stunder med gråt og trøst. Det å kunne vere ein del av noko. Det er det som betyr noko no.
kva sit vi igjen med? Kva sit du igjen med? Kva skal du fortelje barnebarna dine om femti år
Vi har fått ei tid. Ei tid til å gjere eigne val. Nokon har kanskje brukt denne tida til å gjere noko annleis. Til å ringe ein gammal ven, eller til å lese ei ny bok. Nokon har brukt denne tida på å samle krefter, for seg sjølv eller for andre. Nokon har brukt tid føre skjermen. Nokon harr brukt tid på å gå turar med venninner. Nokon har brukt tida på å puste. Nokon har brukt tida på å finne seg sjølv.
For mange har tida vore tøff, slitsam og tung. For andre har dette vore ei tid med mykje glede, latter og liv. Nokon har brukt nettopp denne tida på å tenkje annleis, og setje pris på dei små augneblikka vi har. Som den gode klemmen frå mormor. Som dei diskusjonane med læraren i klasserommet. Som det familieselskapet du ikkje ville gå i, fordi det å liggje heime å sjå Netflix høyrdes meir interessant ut. Som matteøvingar med klassekameratar. Som alle desse små tinga vi ikkje tenkjer over i den travle kvardagen vi kom frå. Tida har fått oss til å tenkje over den kvardagen som vart tatt vekk frå oss, og det har nok fått oss til å leggje merke til nettopp desse små augneblikka.
I denne tida har vi også høyrd om folka som mistar jobbane sine. Om restaurantane, frisørsalongane og kinoane som vart stengde. Om folk som vart sende heim frå hyttene sine. Vi har høyrd om konsertane som vart avlyste, og om sydenferiane som vart kansellerte.
Men kvar har vi høyrd om alle dei urolege nettene til han som ikkje veit når han får sett den sjuke bestefaren sin igjen? Om fjortenåringen som ikkje har sett ein einaste ven på fleire månadar? Om ho som nettopp blei atten, og som tilbringde fødselsdagen under dyna på soverommet? Når høyrde vi om han som gøymde seg på badet for at den alkoholiserte mora ikkje skal gjere han meir vondt?
For kva sit vi igjen med? Kva sit du igjen med? Kva skal du fortelje barnebarna dine om femti år, når dei sit på fanget og vil høyre om dette viruset som snudde verda på hovudet? Om det eine viruset, som skapte alle desse historiene. For alle har si eiga historie. Ei historie om han som ikkje fekk sjå sin sjuke bestefar på fleire månadar. Ei historie om ho som låg einsam under dyna på atten-årsdagen. Ei historie om han som levde med ei alkoholisert mor.
Men nokon fortel også historier om latteren rundt middagsbordet med familien. Historier om turane med far, i skog og mark med nykjøpte hengekøyer i sekken. Historier om alle dei bestegne fjelltoppane. For alle har ulike historier. Alle har sine opplevingar, og alle ser ting på ulike måtar. Vi sit igjen med ulike erfaringar, ulike minner og ulike håp.
For sjølv om vi fortsatt må halde avstand, sjølv om vi kanskje ikkje får klemme venene våre enda. Kan vi kanskje ha dei djupe samtalane. Vi kan ha diskusjonane med læraren i klasseromma. Vi kan ha stunder med liv og latter. Vi kan skape minner. Og, vi kan lære. Vi kan setje pris på det vi har, og heller sjå fram til det vi snart skal få igjen. Vi kan stille oss spørsmålet -kva har vi lært? Og kva vil vi ta med oss vidare i kvardagen? Kva person vil du vere for andre, og ikkje minst for deg sjølv?
For vi er jo ungdommar. Vi treng kjærleik, og vi treng klemmar. Vi treng djupe samtalar. Vi treng latter. Vi treng ei hand å halde i, og ei skulder å gråte på. Vi treng omsorg, vi treng å bli sett. Vi treng nokon å smile saman med. Vi treng å vere ein del av noko større. Vi treng å gi av oss sjølve, men også få av andre. Vi treng å vere saman. Vi treng fellesskap. Og viktigast av alt – vi treng å få vere oss sjølve. Vi treng å få vere ungdommar.
Dette er ein del av di historie, ein del av nettopp den historia du skal fortelje barnebarnet ditt om, om femti år. Gjere dei vala du kan for å få ei minnerik ungdomstid. Vel å gjere det du kan for at di historie skal vere noko du vil hugse. For alle har si historie.
-Kva er di?
Emma B. Ingebrigtsen